Η λοξή φάλαγγα του Επαμεινώνδα

Πολεμική ταχτική που εφαρμόστηκε από το Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα το 371 π.Χ., ενάντια στους Σπαρτιάτες στα Λεύκτρα. Αρχηγός των Σπαρτιατών ήταν ο Κλεόμβροτος. Η συνηθισμένη παράταξη στις μάχες, κατά την αρχαιότητα, ήταν σε τρεις γραμμές (δεξιά, κεντρική, αριστερή), με το ίδιο βάθος, ανάλογο με τον αριθμό των οπλιτών. Στη μάχη στα Λεύκτρα, ο Κλεόμβροτος παράταξε το στρατό του σε τρεις γραμμές, που καθεμιά είχε βάθος 12 ασπίδες. Μπροστά σ' όλη την παράταξη τοποθέτησε το ιππικό του.

Ο Επαμεινώνδας ενίσχυσε την αριστερή πτέρυγά του (γραμμή). Σχημάτισε φάλαγγα με βάθος 50 ασπίδων, γιατί ήξερε πως το δεξιό μέρος των αντιπάλων κατείχε ο Κλεόμβροτος με τους Σπαρτιάτες οπλίτες, ενώ στις άλλες γραμμές ήταν σύμμαχοι των Σπαρτιατών.

Πίστευε ότι αν σπάσουν οι Σπαρτιάτες, οι άλλοι θα διαλυθούν.

Μπροστά έβαλε τον Ιερό Λόχο, που τον διοικούσε ο Πελοπίδας. Στο κέντρο και στη δεξιά πτέρυγα παράταξε κλιμακωτά λίγους οπλίτες. Μπροστά από όλη την παράταξη έβαλε το άριστο Θηβαϊκό ιππικό. Έτσι η όλη παράταξη είχε λοξό σχηματισμό. Ήταν τολμηρή και ριψοκίνδυνη, αλλά επαναστατική και μεγαλοφυής.

Η μάχη ήταν φοβερή και, παρά τη γενναιότητα των Σπαρτιατών, η γραμμή τους έσπασε κι άτακτα πια εγκατέλειψαν το πεδίο της μάχης. Σκοτώθηκαν ο Κλεόμβροτος, ο Δείνονας, ο Σφοδρίας κι ο γιος του Κλεώνυμος, 400 συνολικά Σπαρτιάτες και 1.000 άλλοι Λακεδαιμόνιοι. Οι Σπαρτιάτες ζήτησαν ανακωχή για να θάψουν τους νεκρούς τους. Η πρωτοφανής τακτική του Επαμεινώνδα έφερε την ήττα στο δυνατότερο και καλύτερα οργανωμένο στρατό της αρχαίας Ελλάδας. Όλη η Ελλάδα θαύμασε το θρίαμβο του Επαμεινώνδα. Η λοξή φάλαγγα εφαρμόστηκε σαν ταχτική και στα επόμενα χρόνια με τα ίδια αποτελέσματα. Εκτός απ' τους άλλους, την εφάρμοσε ο βασιλιάς Φρειδερίκος ο Μέγας, της Πρωσίας κι ο Μέγας Ναπολέοντας.

LivePedia.gr